Każda osoba, która interesuje się fantastyką, musiała zwrócić uwagą na motyw smoka, niezmiennie pojawiający się w książkach tego gatunku. Dlaczego ten właśnie symbol, tak bardzo pokochali autorzy książek Fantasy i co chcą nam przekazać wykorzystując jego postać? Co takiego magicznego jest w ich postaciach, że wzbudzają tą, niemal ślepą, miłość?

Pierwotna nazwa - Smok - wywodzi się od łacińskiego słowa draco, draconis - wąż, smok. Istoty te towarzyszą ludziom od wieków, opisywane były już w najstarszych mitach i legendach. Pojawiały się w starożytnej Grecji, Egipcie i Babilonie, towarzyszyły chrześcijaństwu i występowały w czasach pogaństwa. Spotkać je można na całym świecie, zarówno w Europie, jak i na Dalekim Wschodzie.

W wierzeniach starożytnego Egiptu spotkać możemy smoka zwanego Apopisem. Miał on przybierać postać wielkiego węża, zamieszkiwać zaświaty i polować na dusze zmarłych. Według legend Egipcjan, Apopis toczył ciągłe wojny z innymi bogami, zwłaszcza z bogiem słońca - Ra. Symbolizował ciemność, siłę, nieokiełznaną moc i był przeciwieństwem światła i życia. Apopis zginął od włóczni Horusa, bóstwa nieboskłonu.

W Babilonie istniała legenda o smoku zwanym Sirruszem, którego podobizna została utrwalona w postaci płaskorzeźby na Bramie Isztar. Ciało Sirrusza pokryte było łuskami, a z głowy wyrastał pojedynczy róg. Wężowa paszcza, o rozdwojonym języku, osadzona była na długiej szyi. Mieszkańcy Babilonu uznawali Sirrusza za boga i oddawali mu cześć. Smok ten został zabity, przez proroka Daniela, który aby udowodnić, że Sirrusz nie jest bogiem, podał mu do zjedzenia smołę i inne szkodliwe substancję zaszyte w worku.

Jednym z pierwszych, europejskich smoków był Stoor. Był to wielki wąż morski, który zatapiał ogromne połacie lądu i aby go obłaskawić składano mu w ofierze dziewice. Stoora pokonał bohater zwany Assipatle, podając mu do zjedzenia płonący torf. W zamian za swój czyn otrzymał tron, wraz z ręką księżniczki i mieczem Odyna. Miejscem śmierci tego smoka była północna część Europy. Zgodnie z legendą z jego szczątków powstała Islandia, a także Szkocja, Szetlandy i Norwegia.

Smoki Dalekiego Wschodu, w przeciwieństwie do swoich Europejskich krewniaków, przedstawiane były jako istoty dobre i łagodne. Smok Chiński miał długie, wężowate, pokryte łuskami ciało, cztery potężne łapy uzbrojone w pazury i ogromny łeb okolony grzywą z włosów lub kolców. Z wielkiej paszczy wydobywał się ogień. Smoki te nie były ani drapieżne ani krwiożercze, choć bywały gwałtowne. Lubiły wylegiwać się na słońcu, a ich obecność przynosiła dostatek i szczęście. Oddawano im cześć podczas rządów wszystkich chińskich dynastii. Cesarze zasiadali na smoczych tronach, pływali na łodziach o kształcie smoka i spali w takich samych łożach.

Najpotężniejszym wśród chińskich smoków był Yinglong. Był on podobno sługą jednego z pierwszych cesarzy Chin - Huang Di, protoplasty Chińczyków i wielkiego wynalazcy. W mitologii chińskiej spotykamy się również z Dilongiem - smokiem ziemi, Tianlongiem - smokiem nieba, Shenlongiem - smokiem deszczu, Jiaolongiem - smokiem, żyjącym na bagnach i Fucanglongiem - smokiem skarbów.

To ludzka wyobraźnia dała życie smokom. Były przedstawiane jako symbol potężnych i niszczycielskich mocy, nad którymi nikt nie mógł zdobyć kontroli. Wyrosły z naszych lęków i braku zrozumienia świata. Obarczane były winą za wszystkie nieszczęścia i niewyjaśnione katastrofy naturalne. Ludzie, we własnej próżności, nigdy nie chcieli przyznać się do kruchości swojego życia. Bo łatwiej jest wierzyć, że nasze istnienie uzależnione jest od jakiejś potężnej istoty, którą można nienawidzić i obarczać odpowiedzialnością, a nie od sił natury, którymi nie kieruje żadna myśl.

Jednak z drugiej strony, kim tak naprawdę byłby człowiek, gdyby nie jego wyobraźnia. Przecież to właśnie zdolność do marzeń i świadomego kreowania świata wokół siebie odróżnia nas od innych żywych istot. Od pierwszych, nieśmiałych rysunków malowanych ochrą na ścianach jaskiń, przez piramidy i pałace starożytności, obrazy i dzieła sztuki renesansu, aż do pociągów i samolotów - to wszystko zostało kiedyś stworzone przez ludzi, którzy nie bali się marzeń. Bo to właśnie tacy ludzie naprawdę zmieniali świat.

Dzisiaj, dzięki najnowszej technologii, która odkrywa przed nami tajemnice świata, stare smoki z legend umarły. Narodziły się jednak nowe, stworzone magią i zaklęte w papier. Z nieokreślonych potworów, zmieniły się w istoty z krwi i kości i na stałe weszły w kanony literatury europejskiej. Powstał czysto magiczny obraz smoka, znany wszystkim czytelnikom fantastyki. Znają się na magii, potrafią latać, ziać ogniem, pilnują skarbów, znają mowę zwierząt i ludzi. Namiętnie porywają dziewice, pożerają dzieci i walczą z rycerzami. Ich skóry nie można przebić zwykłą bronią, a wrząca krew daje magiczną siłę lub moc rozumienia zwierzęcej mowy. Z serc, zębów, łusek i kości tworzone są potężne mikstury, magiczne trony lub inne artefakty mocy. I bez względu na to, czy przedstawiane są jako istoty dobre czy złe, skrzydlate czy wężowate, o wielu głowach czy jednej to zawsze są potężne. Ale czy rzeczywiście przestały być niebezpieczne? A co z tymi, którzy tak bardzo kochają fantazję, że nie potrafią już oderwać się od tego świata? Wolą błądzić po zaczarowanych krainach, niż codziennie mierzyć się ze zwykłym życiem. Czy to właśnie wtedy nie przekazują smokom władzy nad sobą?

Smok to dziecko naszej wyobraźni. Nadal pozostaje dla nas tym co niewytłumaczalne i niebezpieczne, ale wciąż fascynujące. Jest odbiciem naszych marzeń i zwierciadłem naszych snów. Przemawia do naszych najgłębiej ukrytych pragnień istnienia w innym, lepszym świecie. W miejscu, gdzie dobro jest po prostu dobrem, a zło - złem, bohaterowie są szlachetni i sprawiedliwi, a ich wrogów można bez przeszkód nienawidzić. W miejscu, gdzie magia i miecze rządzą światem, a smoki i rycerze wędrują po ziemi. W jakimś miejscu, poza naszą szarą realnością, gdzie każdy może być tym, kim pragnie.

Smok to potężna istota, ale to czy jest dobra czy zła zależy tylko od nas samych. Od tego, czy potrafimy go jednocześnie kochać i kontrolować, ponieważ równie łatwo sprawia, że nasz świat staje się kolorowy i niepowtarzalny, jak i zamyka nas w klatce własnej wyobraźni.