Rozdział 7 - Księga Wiedzy
Lista dawnych profesji jest dosyć długa i niepewna, przede wszystkim dlatego, że wykonawców tych samych czynności nierzadko zwano inaczej zależnie od miejsca. Czasem rzemieślnik był po trosze to tym, to tamtym, zwłaszcza jeżeli zawody były pokrewne, a w okolicy nie było nikogo innego; większa specjalizacja pojawiała się w miastach. Poniżej podajemy obszerną, lecz zdecydowanie niekompletną listę dawnych zawodów. Trzeba też zaznaczyć, że większość z nich zaczęła funkcjonować dopiero w wiekach XI i później. W Polsce dopiero wieki XIII i XIV przyniosły naprawdę spójną organizację zawodów w cechy.
Profesje:
aptekarz
bankier - zawód elitarny, pojawił się dość późno, wraz z wprowadzeniem banków.
browarnik (piwowar) - wytwórca piwa (szlachetny ów napój chmielowy, wyrabiany z wyciągu słodowego, trafiał raczej na stoły biedoty aniżeli możnych). Czasem był nim karczmarz.
bartnik - pszczelarz zakładający ("dziejący") barcie w znaczonych przez siebie drzewach i zbierający miód. Bartnicy mieli zdecydowanie więcej praw od zwykłych kmieci i byli od nich możniejsi; mogli m.in. polować.
bartodziej - bartnik na pensji wielmoży.
bednarz - rzemieślnik wytwarzający pojemniki drewniane (beczki, kadzie, cebrzyki, balie, faski itp.)
bobrownik - służący zajmujący się właściwym wykorzystaniem żeremi bobrowych.
cegielnik - rzemieślnik wytwarzający cegły i dachówki. Cegielnictwo zaczęło się rozwijać około XIII wieku.
cieśla - zawód bliski stolarza, zajmujący się głównie budową domów i jego części. Zwykle jeden z zawodów skupionych w cechu rękodzieł drzewnych. Cieśla okrętowy zajmował się budową i naprawą okrętów. Dość poszukiwanym rodzajem rzemieślnika był też młynarz-cieśla. Parał się on budową młynów.
cyrulik
drwal (patrz też: łazęka).
flisak - człowiek parający się spławianiem surowców (np. drewna) i wytworów innych rzemieślników. Cech flisaków nazywano cechem włóczków.
folusznik - rzemieślnik cechu sukienniczego, podejmujący produkcję sukna w miejscu, gdzie skończył ją gręplarz. Folowanie miało na celu zagęszczenie tkaniny i oczyszczenie jej z tłuszczów i klejów. Zwykle folusznik był bardzo zamożny.
garbarz - bardzo stary zawód (nie mylić z grabrzem, choć to też stary zawód), który rozwinął się dość gwałtownie w XV wieku. Garbarze garbowali (zmiękczali) skóry, oczyszczali je z tłuszczu i włosia, farbowali. Garbniki pochodziły przeważnie z kory drzew.
grawer - rzemiosło dość rzadkie w przeszłości.
gręplarz - rzemieślnik miejski gręplujący (rozczesujący i czyszczący wełnę).
grotnik - służący zajmujący się wytwarzaniem grotów i ostrzy włóczni.
kupiec - tego tłumaczyć nie trzeba.
jadownik - służący trudniący się wytwarzaniem trucizn (np. do strzał).
kaletnik - rzemieślnik wytwarzający i naprawiający wyroby skórzane.
kat
kmieć - chłop posiadający własną ziemię.
kobiernik - wytwórca dywanów, kobierców.
kobylnik - służący hodujący konie dla możnowładców.
kołodziej - rzemieślnik trudniący się tworzeniem i naprawą kół drewnianych, czasem też innych części wozów. Zwykle jeden z zawodów skupionych w cechu rękodzieł drzewnych.
koniarz (koniuszy) - służący, którego zadaniem była opieka nad końmi.
konwisarz - rzemieślnik odlewający przedmioty z cyny (łyżki, talerze, kubki). Zawód elitarny.
lichwiarz - człowiek pożyczający pieniądze i żyjący z procenta.
ludwisarz - rzemieślnik pracujący w spiżu, miedzi i mosiądzu. Odlewał dzwony, posągi, świeczniki, odważniki itp. Ludwisarz pracujący tylko w mosiądzu to mosiężnik, a w cynie - konwisarz. Zawód elitarny.
łazęka - służący (X-XIII wiek) którego zadaniem było być może karczowanie lasów, a być może działania wywiadowcze (dziś już tego nie wiemy).
miechownik - rzemieślnik wytwarzający i naprawiający wyroby skórzane, m. in. miechy.
miecznik - kowal wytwarzający broń sieczną (włącznie z dorabianiem rękojeści)
karczmarz
korabnik - służący, wytwórca łodzi.
koszykarz (wikliniarz) - wytwórca wyrobów wiklinowych, głównie koszy.
kotlarz - wytwórca naczyń mosiężnych i miedzianych, zwykle zrzeszony w cechu wyrobników metalowych.
kowal - rzemieślnik wyrabiający przedmioty żelazne.
krawiec - rzemieślnik szyjący i naprawiający odzież; pojawili się około XIII wieku, wcześniej było to raczej zajęcie domowe.
kucharz
kuśnierz - kuśnierstwo to zawód bardzo stary, polegający na szyciu okryć wierzchnich. Czasem kuśnierze byli też garbnikami. Zawód elitarny.
mincarz - pracownik mennicy, również poborca podatkowy.
młynarz - wytwórca mąki, ale nie tylko (patrz punkt "budownictwo").
murarz - ten zawód pojawił się około wieku X. Rzemieślnicy tego zawodu czasem skupieni byli w cechu rękodzieł drzewnych.
niewodnik - wyrobnik sieci rybackich (niewodów).
nożownik - rzemieślnik wytwarzający narzędzia do cięcia, w dawniejszych czasach (przed wiekiem XIV) zwykle kowal. Nożownicy byli zwykle dość zamożni.
oprawca - coś w rodzaju średniowiecznego połączenia policjanta z antyterrorystą...
owczarz - osoba, często z obszerną wiedza weterynaryjną, zajmująca się strzyżeniem i doglądaniem owiec.
partacz - rzemieślnik spoza cechu, bez stopnia mistrzowskiego.
pasterz
pergamenik - wytwórca pergaminu (początkowo związane z klasztorami, od XIV wieku również świeckie).
piekarz - rzemieślnik miejski (na wsiach pieczywo wyrabiało się w domach).
pisarz - człowiek uczony w piśmie, który zarabia usługując niepiśmiennym - np. pisze dla nich listy albo je odczytuje.
prostytutka (kurtyzana) - jak mówią, najstarszy to zawód świata.
furman (woźnica).
kramarz (właściciel kramu, drobny kupiec).
płatnerz - wytwórca zbroi płytowej, hełmów, czasem kolczug (te zwykle tworzyli pancernicy). Specjalista parający się tylko hełmami bojowymi nosił nazwę szłomnika. Zawód elitarny.
pancernik - wytwórca kolczug. Zawód elitarny.
postrzygacz - rzemieślnik cechu sukienniczego lub krawieckiego, którego zadaniem było ostateczne przygotowanie materiału; m. in. czesał, postrzygał i zdobił sukno.
powroźnik - wyrobnik sznurów, lin, sieci i knotów.
pracz - służący zajmujący się, oczywiście, praniem.
psiarz - służący tresujący i opiekujący się psami.
ptasznik (sokolnik, jastrzębnik) - służący tresujący i opiekujący się ptakami do polowań.
rybak - służący lub wieśniak zajmujący się łowieniem ryb.
rzeźnik - członek jednego z istotniejszych cechów, zajmujący się wyrobami mięsnymi.
szewc - rzemieślnik produkujący obuwie, często jednocześnie garbarz. Szewców było stosunkowo wielu. Bardziej elitarnym rodzajem szewca był safianiarz, wytwarzający lekkie buty ze skór kozich.
służący
snycerz - snycerz zajmował się stolarką artystyczną.
stelmach - już od wczesnego średniowiecza wytwórca wozów. Zwykle jeden z zawodów skupionych w cechu rękodzieł drzewnych.
stolarz - rzemieślnik, czasem wyspecjalizowany, zajmujący się wytwórstwem mebli. Zwykle jeden z zawodów skupionych w cechu rękodzieł drzewnych.
sukiennik - wytwórca tkaniny wełnianej.
szmuklerz - wytwórca pasmanterii (wstążek, frędzli itp.) Nie mylić ze szmuglerem.
ślusarz - wytwórca zamków do drzwi lub skrzyń.
świeczarz - wytwórca świec. Często zadanie to należało do mnichów.
tkacz - wytwórca tkaniny. We wczesnym średniowieczu było to zajęcie domowe. Na wsiach tkacze produkowali sukno sami; w miastach nastąpiło zróżnicowanie zawodu na bardziej szczegółowe (gręplarz, folusznik, postrzygacz). Tkaczy można też podzielić z racji na rodzaj wyrabianej tkaniny: na sukienników, płócienników i innych.
węglarz - dostawca węgla drzewnego głównie dla potrzeb pieców hutniczych; zawód dawny, ale bardziej popularny dopiero od XIII wieku, kiedy pojawiły się zakłady hutnicze.
zielarz - często wiedział nie tylko, jak zbierać, ale też jak hodować swoje zioła.
złodziej
złotnik - rzemieślnik pracujący w metalach szlachetnych. Zawód elitarny.
żebrak
Nasi użytkownicy napisali 77204 wiadomości na forum oraz dodali 443 publikacji. Zapisało się nas już 2008 Ostatnio do paczki dołączył IdioticFishe Po stronie kręci się 168 osób: 1 zarejestrowany, 0 ukrytych, 167 gości. Zarejestrowani Użytkownicy: Whitefire |
|