Rozdział 7 - Księga Wiedzy
aloes | babka | bez | brzoza | jagoda | dąb | dziewięćsił | róża | dziurawiec | glizdnik
głóg | jałowiec | jemioła | kozłek | krwawnik | lipa | mak | maliny | mięta | naparstnica
orzech | perz | pierwiosnek | piołun | podbiał | pokrzywa | poziomka | rumianek
szalej | szałwia | ślaz | tarnina | tasznik | tymianek | wierzba | żywokost
 Sztuka zielarstwa (fitoterapia) jest jedną z bardziej cenionych i trudnych umiejętności. Obejmuje wiedzę o wyglądzie i zastosowaniu roślin, o tym, które ich części i kiedy zbierać, wreszcie o tym, jak zebrane ingrediencje przyrządzić: czy stosować jako okład, kąpiel, płukankę, inhalację, napar, wywar, wyciąg, nalewkę czy jeszcze jakoś inaczej. Poza tym, wiedza o ziołach to nie tylko wiedza o uzdrawianiu, to także sztuka sporządzania trucizn i napojów odurzających. Poniżej przedstawiamy - doprawdy szczątkowy - zarys wiedzy o pospolitych lekach naturalnych z naszego otoczenia; opisy różnych światów fantasy mogą go wzbogacić o różne inne, zwykłe lub niezwykłe zioła.
Uwaga! Opisy są zbyt uproszczone, żeby próbować stosować te zioła poza grą! Niektóre z ziół - a nawet wszystkie - w nieodpowiednich ilościach mogą okazać się trujące. Część z nich jest też pod ochroną.
aloes - wyciąg jest dobry na przeczyszczenie. Pomaga też utrzymać "formę". Zbiera się latem. Najlepiej stosować z kłączem perzu.
babka lancetowata - pomaga na zranienia (zatrzymuje krwotok, przyspiesza gojenie). Dobra przy chorobie żołądka. Zbierać późną wiosną i przez całe lato. |
|
Babka lancetowata
© Fot. Tomasz Oleksy (mail:  )
|
bez czarny - owoc dobry na przeczyszczenie. Kwiat pomaga przy przeziębieniu i temperaturze. Kwiat zbiera się w czerwcu, owoce późną jesienią.
brzoza - napar z liści jest dobry przeciw gorączce i przeziębieniom. Liście zbiera się w kwietniu i maju. Kora brzozy bywa składnikiem naparów odtruwających.
czarna jagoda - owoc hamuje biegunkę. Sierpień - październik.
dąb - okłady z kory są dobre na ranę. Napar z kory pomaga przy biegunce. Dostępne przez cały rok, ale najlepiej zbierać w marcu i kwietniu.
dziewięćsił bezłodygowy - uważany był niegdyś za panaceum na wszystkie choroby. Rzeczywiście, odwar lub nalewka z korzenia ma silne działanie bakteriobójcze, moczopędne i napotne; pomaga w zaburzeniach trawienia, biegunkach. Zewnętrznie stosowany jest na grzybicę.
dzika róża - owoce (sok) działa przeciwgorączkowo i pomaga na przeziębienia. Wrzesień i październik.
Dziurawiec
© Fot. Maciej Romański (www.wolf-5.suwalki.com.pl)
|
|
dziurawiec - zewnętrznie na rany, także przy przeziębieniach, schorzeniach pokarmowych. Można używać jako naparu, okładu, do płukania gardła. Zbiera się kwitnące ziele, najlepiej górną część. Od czerwca do sierpnia. |
glistnik jaskółcze ziele - bardzo silne ziele; stosowane m. in. do usuwania brodawek lub na przewlekły kaszel. Najlepsze właściwości ma roślina świeża. Kwitnące ziele zrywa się bardzo ostrożnie (sok jest żrący). Napar z pół łyżeczki ziół na szklankę 2 razy dziennie. Zrywać od kwietnia do sierpnia.
głóg - kwiat jest dobry na serce. Zbieramy późną wiosną.
jałowiec - owoc pomaga na nerki i wątrobę. Zbieramy jesienią.
jemioła - wywar dobry na krzepnięcie krwi. Ziele jemioły - na serce. Zbieranie w styczniu, lutym, marcu.
kozłek lekarski - uspokaja i usuwa zmęczenie. Najlepszy jest napar z łyżeczki ziół (sproszkowanego korzenia zebranego we wrześniu - październiku).
krwawnik - dobry na krzepnięcie krwi (tamuje ciągłe krwotoki, np. z nosa); na poprawną menstruację, na wątrobę. Dostępne od sierpnia do października włącznie.
lipa - kwiat jest dobry na żołądek, przeciw gorączce i przeziębieniom. Czerwiec i lipiec.
mak - środek przeciwbólowy, narkotyczny. Mak ma nasiona w sierpniu i wrześniu.
maliny - sok dobry na przeziębienie i gorączkę. Lipiec - wrzesień.
mięta - roślina o metrowej wysokości, przy roztarciu liści palcami wydziela zapach miętowy. Zbieramy w czerwcu i lipcu. Do odkażania ran, likwiduje (jako napar) bezsenność, nadaktywność, nerwowość itd., pomaga przy bólach żołądka i brzucha, jednocześnie przeczyszczając, choć działa raczej regulująco i może też być stosowana przy biegunce. |
|
Mięta
© Fot. Maciej Romański (www.wolf-5.suwalki.com.pl)
|
Naparstnica purpurowa
© Fot. Katarzyna Podhajska (www.karkonosze.info.pl)
|
|
naparstnica - napar lub nalewkę z liści (w minimalnych ilościach!) stosuje się w chorobach serca i krążenia. Przedawkowana naparstnica zabija. Lepiej używać głogu lub konwalii (choć i one są bardzo trujące!). Od czerwca do sierpnia. |
|
Naparstnica zwyczajna
© Fot. Maciej Romański (www.wolf-5.suwalki.com.pl)
|
Nostrzyk żółty
© Fot. Antoni Mielnikow (www.atlas-roslin.pl)
|
|
nostrzyk żółty - zewnętrznie na rany (lekko powstrzymuje krzepnięcie i tym sposobem ułatwia wyciek jadów). Kwiat znajdziemy od czerwca do sierpnia. |
orzechy - dobre na sklerozę, ale nie liczmy na cuda.
perz - kłącze dobre na przeczyszczenie. Dostępny od wiosny aż po jesień.
pierwiosnek lekarski - nie mylić ze zwykłym! Można zbierać kwiaty (bez kielicha) w kwietniu lub czerwcu albo kłącza (jesienią). Napar pomaga na kaszel: z kwiatów do dziesięciu łyżeczek dziennie, a z kłączy do trzech (są silniejsze). Suszyć szybko w przewiewnym miejscu. |
|
Pierwiosnek lekarski
© Fot. Maciej Romański (www.wolf-5.suwalki.com.pl)
|
piołun - wywar pomaga na żołądek i wątrobę. Smakuje paskudnie. Można zbierać od późnej wiosny do wczesnej jesieni.
podbiał - na bóle gardła, zwykle 3 filiżanki naparu dziennie; ew. do płukania gardła. Liście lub liście z kwiatami można zebrać w kwietniu i na początku maja. |
|
Podbiał
© Fot. Maciej Romański (www.wolf-5.suwalki.com.pl)
|
pokrzywa - liście pomagają na wątrobę, hamują krwawienie, pomagają w biegunce i przy łysieniu; działają moczopędnie. Oparzenia przeciwdziałają rozwojowi reumatyzmu. Można zbierać od późnej wiosny do wczesnej jesieni. |
|
Pokrzywa
© Fot. Maciej Romański (www.wolf-5.suwalki.com.pl)
|
poziomka - liście pomagają na nerki. Znajdziemy ją od czerwca do sierpnia.
rumianek - napar z kwiatów pomaga na żołądek, nadaktywność, bezsenność itp. (uspokaja), przeciw biegunce, przeciw gorączce i przeziębieniom. Wchodzi w skład odtrutek. Łatwo ją pomylić z bezużyteczną maruną. Maj i czerwiec.
|
Maruna bezwonna - od leczniczego rumianku
najlepiej odróżnić ją po zapachu
© Fot. Maciej Romański (www.wolf-5.suwalki.com.pl)
|
szalej - (cykuta) może spowodować przypływ szaleństwa u konia, który go zje. Jest śmiertelnie trujący nawet w małych dawkach.
szałwia - liście odkażają rany; napar z liści - dobry na żołądek, przeciw biegunce, na poprawną menstruację. Ważny składnik odtrutek. Zbierać w maju, czerwcu, wrześniu i październiku. Bardzo skuteczne zioło.
Ślaz dziki (między lebiodami)
© Fot. Krzysztof Michalak
|
|
Szałwia
© Fot. Barbara Łotocka (www.atlas-roslin.pl)
ślaz - często dodawany do mieszanek łagodzących kaszel, zapalenia gardła itp. Zbiór liści i kwiatów w czerwcu - lipcu. |
Tasznik pospolity
© Fot. Marcin Obałek; oznaczanie: Błażej Gierczyk (mail: )
|
|
tasznik - wywar dobry na krzepnięcie krwi. Kwiecień i maj.
|
tarnina (śliwa tarnina) - działa oczyszczająco i moczopędnie, może być stosowana w odtrutkach, lekko przeczyszcza. Odwar z łyżeczki kwiatów 2-3 razy dziennie. Kwiaty śliwy tarniny są dostępne w kwietniu i maju.
tymianek - wiosną i wczesnym latem. Odkażanie ran. Czerwiec i lipiec.
wierzba - okład z kory przyspiesza gojenie. Napar z kory jest dobry przeciw gorączce i przeziębieniom, choć paskudny w smaku. Dostępna do zbierania przez cały rok.
żywokost lekarski - zewnętrznie na rany, przy złamaniach, chorobach płuc. Jeśli do picia - 2-3 filiżanki naparu dziennie. Kwiat zbiera się w maju i czerwcu, można też zbierać korzeń. |
|
Żywokost lekarski
© Fot. Marek Schiller (www.ior.poznan.pl)
|
Na koniec, kilka wskazówek ogólnych. Części nadziemne roślin zbiera się przy ładnej pogodzie. Liście - tylko młode, dobrze rozwinięte, zdrowe i czyste. Liście najlepiej zbierać tuż przed zakwitnięciem, a ziele przy pełnym rozkwicie - razem z łodygą, chyba że jest zdrewniała. Natomiast kwiaty zbieramy na początku kwitnienia, bardzo delikatnie. Owoce najlepsze są dojrzewające; podobnie nasiona najlepiej wyjmować z dojrzewających owoców. Korę dobrze jest zbierać wczesną wiosną. Części podziemne wykopuje się zazwyczaj na jesień, kiedy roślina przygotowuje się do zimy, ewentualnie na wiosnę, jeszcze zanim się "zbudzi". Zebrane zioła powinny być magazynowane w miejscu suchym, przewiewnym, ciemnym i najlepiej o względnie stałej temperaturze. W przeciwnym wypadku bardzo tracą na jakości. Nie powinno się magazynować ziół dłużej niż rok, niedobrze jest też mieszać stare z nowymi.
Zazwyczaj dobrym pomysłem jest utworzenie mieszanki ziołowej, ale wówczas, w większości wypadków, jedno zioło powinno być głównym składnikiem, inne zaś pomocniczymi. Lepiej też nie mieszać zbyt wielu ziół. Nie jest dobrym pomysłem przygotowywanie mieszanek "na zapas".
Wyciągi z ziół mogą być następujące: maceraty (wyciągi wodne na zimno); napary (zalewanie wrzątkiem i zostawianie pod przykryciem); odwary (zalewanie wrzątkiem i gotowanie). Nalewki to maceraty alkoholowe (zamiast wody używamy wiadomo czego), a syropy to odwary gotowane w cukrze aż do zgęstnienia.
Za aspekt zielarstwa można też uznać wiedzę o grzybach. Te jadalne są jednak znane zbyt powszechnie, byśmy je tu mieli omawiać, a zastosowanie muchomora sromotnikowego jest dość oczywiste.
Nasi użytkownicy napisali 77181 wiadomości na forum oraz dodali 442 publikacji.
Zapisało się nas już 2010
Ostatnio do paczki dołączył Madraz0
Po stronie kręci się 2 osób: 0 zarejestrowany, 0 ukrytych, 2 gości. |
|
|
