Użytkownik: Hasło: Rejestracja
Rozdział 7 - Księga Wiedzy

« Wstecz | |  12. Rolnictwo  | | Dalej »

Przez cały europejski paleolit (starszą epokę kamienia) człowiek był myśliwym i zbieraczem. Uprawa roli (jęczmienia, pszenicy, żyta, lnu, maku) i hodowla zwierząt (głównie bydła) rozpowszechniła się dopiero około 4500 lat p. n. e., w neolicie (młodszej epoce kamienia). Zaczęto stosować prymitywne spulchnianie gleby (orkę), najpierw za pomocą ciągniętego przez ludzi rozgałęzionego pniaka, a niebawem przy użyciu drewnianego radła i wołu. Znano też żarna, siekiery i motyki - rzecz jasna z kamienia, jak na epokę kamienną przystało.

Najbardziej prymitywne próby uprawy roli noszą nazwę kopieniactwa: jest to ręczna uprawa małych poletek (mniej więcej to, co robimy na działkach...). Na terenach zalesionych natomiast wprowadzano system żarowy, polegający na wypaleniu pewnego obszaru lasu (co na krótko użyźniało ziemię), a po wyjałowieniu gleby udaniu się w inne miejsce i powtórzenie procederu. Gospodarka żarowa była (i  jest) główną przyczyną masowej zagłady naturalnych drzewostanów.

Taki system, zwany też jednopolówką, został zastąpiony doskonalszym, w którym okresy eksploatacji ziemi przeplatane były jej ugorowaniem (pozostawianiem, by odpoczęła). Na dobrych ziemiach, zamiast zostawiania odłogiem, stosowano na zmianę zboże ozime i jare. Wraz z ekspansją Celtów, której szczyt przypadł na II wiek p. n. e., w większości Europy upowszechniły się żelazne radlice, sierpy, krótkie kosy i żarna rotacyjne (nie mówiąc już o mieczu żelaznym, szkle i kole garncarskim). Krótko potem do radła dodano odkładnicę, która odwracała skibę - i tak, stopniowo, powstał pług (VII wiek). W Polsce pług pojawił się około 1200 roku.

Od XI wieku zaczęto stosować tak zwaną trójpolówkę (na zmianę: zboże ozime, jare i ugór). Ten system utrzymał się w zasadzie aż do ery współczesnych nawozów, choć w niektórych miejscach system poprzedni (dwupolówka) utrzymywał się jeszcze długo. Z końcem średniowiecza zaczęły się też pojawiać pługi z metalowym lemieszem.

do góry



  brona - narzędzie służące do spulchniania gleby po orce i przykrywania ziemią zasianego ziarna. Pierwotnie były to ostre gałęzie tarniny lub przycięte drzewa iglaste. Dopiero w XIII wieku na dobre weszły brony zębate, przez długi czas drewniane.

cep - proste narzędzie zbudowane z dwóch połączonych kijów służące do ręcznego omłotu zboża; bywało też używane jako broń.

kierat - koło obrotowe, poruszane siłą mięśni (ludzi lub zwierząt). Starodawny odpowiednik generatora prądu, stosowany m.in. do obracania żarna.

lada - ręczne urządzenie do cięcia roślin, znane od średniowiecza. Przypomina drewniane koryto, w którym np. słomę przesuwa się poza brzeg i obcina sierpowatym, obrotowym ostrzem.

lodówka - pod postacią głębokich piwniczek wyłożonych kamieniami znana od dawna.

maselnica - rodzaj wiaderka z "tłuczkiem" do ubijania (wyrobu) masła.

radło - drewniane narzędzie do spulchniania gleby, wyposażone w rylec ustawiony pod kątem ostrym do ziemi.

socha - wschodniosłowiański rodzaj pługa z rozdwojonym rylcem, rozpowszechniona od XVI wieku aż do XX-go; pierwotnie była niemal cała drewniana.

studnia - znana jest najmniej od dziesięciu tysięcy lat, jednak jej wersja z żurawiem jest znacznie późniejsza. Od 4 tysięcy lat w obszarach o słabych opadach buduje się też czasem cysterny do gromadzenia wody.

żarno - służyło do mielenia ziarna na mąkę; najpierw była to kamienna niecka, w której zboże rozgniatano kamieniem, potem pojawiło się żarno obrotowe (w Polsce rozpowszechniło się dopiero w drugim tysiącleciu), złożone z dwóch dużych kamieni młyńskich, z których górny był ruchomy, osadzony na drewnianej osi i wyposażony w żerdź do obracania. Pomiędzy kamienie nasypywano niewielkie ilości zboża, które jako mąka wysypywało się otworem z boku.

źrebie (los) - wczesnośredniowieczne określenie gospodarstwa rolniczego.

do góry


« Wstecz | |  12. Rolnictwo  | | Dalej »



Nasi użytkownicy napisali 77179 wiadomości na forum oraz dodali 442 publikacji.
Zapisało się nas już 2009

Ostatnio do paczki dołączył menaltlika112

 
Po stronie kręci się 22 osób: 0 zarejestrowany, 0 ukrytych, 22 gości.
 


       Dział RPG:

   •   System RPG Mythai Starter
   •   System RPG Mythai:
        •  Rozdziały:
               •   1 - Wprowadzenie
               •   2 - Dla niecierpliwych
               •   3 - Gra
               •   4 - Bohater
               •   5 - Walka
               •   6 - Magia
               •   7 - Księga Wiedzy
        •  Dodatki:
               •   A - Przedmioty
               •   B - Postacie i potwory
               •   C - Prowadzenie sesji
               •   D - Słowniczek
   •   Świat Mythai
   •   Pomoce
   •   Przygody
   •   Download podręczników RPG
   •   Humor
   •   Publikuj »
  
Strona główna | Mapa serwisu | Wersja tekstowa | O stronie | Podziękowania
Sponsoruj mythai.info | Informacje o prawach autorskich | Kontakt

© 2004 - 2016 Mariusz Moryl

Ten serwis wykorzystuje pliki cookie w celu ułatwienia identyfikacji użytkownika.
Korzystanie z witryny bez zmiany ustawień Twojej przeglądarki oznacza, że będą one umieszczane w Twoim urządzeniu końcowym. Pamiętaj, że zawsze możesz zmienić te ustawienia.
 
zamknij
Masz nowych listów.